Najogólniej rzecz biorąc, za złożone przez spadkodawcę deklaracje podatkowe odpowiadają spadkobiercy – niezależnie od tego, czy kontynuują prowadzoną przez niego działalność gospodarczą.
Przy czym odpowiedzialność spadkobierców ogranicza się do obowiązków o charakterze majątkowym, takich jak obowiązek zapłaty kwoty wykazanej w deklaracji oraz odsetek za zwłokę w zapłacie podatku. Nie ponoszą oni odpowiedzialności karnej skarbowej z tytułu błędnego wypełnienia deklaracji przez spadkodawcę. Nie mają również obowiązku składania za zmarłego zaległych deklaracji, których ten nie zdążył złożyć w terminie.
Na zakres odpowiedzialności za kwoty wykazane przez zmarłego w złożonych deklaracjach wpływ ma sposób przyjęcia spadku.
Co istotne, mimo śmierci spadkodawcy współmałżonek zachowuje prawo do wspólnego rozliczenia podatkowego. Małżonek przejmuje tym samym odpowiedzialność za zapłatę podatku, mając jednocześnie możliwość uwzględnienia ulg i odliczeń, które przysługiwały zmarłemu. Wspólne rozliczenie będzie możliwe, jeśli małżonkowie, między którymi w roku podatkowym istniała wspólność majątkowa, pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, którego dotyczy zeznanie, a małżonek zmarł po upływie roku podatkowego, ale przed złożeniem zeznania.
Przykład:
Mąż zmarł w marcu 2018 roku. Jeżeli pozostawał z żoną w związku małżeńskim przez cały 2017 rok, żona może złożyć wspólne zeznanie podatkowe za 2017 rok.
Możliwość złożenia wspólnego zeznania podatkowego przysługiwać będzie również wtedy, gdy małżonek zmarł w trakcie roku, którego dotyczy zeznanie podatkowe. Warunkiem jest jednak, aby związek małżeński został zawarty przed rozpoczęciem tego roku.
Przykład:
Analogicznie jak w przykładzie powyżej, mąż zmarł w marcu 2018 roku. Żona będzie mogła złożyć wspólne zeznanie podatkowe za 2018 rok, jeżeli związek małżeński został zawarty przed tym rokiem (np. 31 grudnia 2017 roku).
Inaczej wyglądać będzie sytuacja, gdy przedsiębiorca ustanowił za życia zarządcę sukcesyjnego lub został on powołany po jego śmierci i prowadzone jest przedsiębiorstwo w spadku. Wówczas to przedsiębiorstwo kontynuuje rozliczenia podatkowe dokonywane przez zmarłego, w tym także z tytułu PIT i VAT. Przedsiębiorstwo w spadku zobowiązane będzie także złożyć zeznanie roczne za rok podatkowy, w którym zmarł przedsiębiorca, a także za kolejne lata, gdy to przedsiębiorstwo nadal będzie prowadzone.
Termin oraz zasady związane ze złożeniem sprawozdania są takie same, jak w przypadku pozostałych podatników prowadzących działalność gospodarczą.
Więcej o podatkowych kwestiach prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku można przeczytać w odpowiedzi na pytanie: Z czym podatkowo wiąże się ustanowienie zarządcy sukcesyjnego i prowadzenie przedsiębiorstwa w spadku?
Krzysztof Smach
Podstawa prawna: art. 97, art. 98, art. 100 Ordynacji podatkowej; art. 6a ustawy o PIT; art. 48 ust. 1 ustawy o zarządzie sukcesyjnym.
Rafał Szymkowiak
