Jak wykazać, że jest się spadkobiercą?

Spadkobierca nabywa spadek już w chwili śmierci spadkodawcy. Jednakże w praktyce wiele czynności, takich jak dokonywanie zmian w księgach wieczystych, w Krajowym Rejestrze Sądowym czy rozporządzanie odziedziczonym majątkiem, wymaga przedstawienia dowodu potwierdzającego bycie spadkobiercą. Takim dowodem jest postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku albo akt poświadczenia dziedziczenia.

Akt poświadczenia dziedziczenia

Wniosek o wydanie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku składa się do sądu właściwego dla ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego. Wniosek taki podlega opłacie według stawek z 2018 roku w wysokości 50 zł. Może on zostać złożony nie tylko przez spadkobierców, lecz także przez zapisobierców, wierzycieli spadkodawcy czy uprawnionych do zachowku.

Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku zapada zawsze po przeprowadzeniu rozprawy. Na rozprawę wzywani są wszyscy spadkobiercy. Muszą oni złożyć oświadczenie o tym, czy znani im są inni spadkobiercy oraz czy spadkodawca nie zostawił testamentu. Sąd nie może wydać postanowienia stwierdzającego nabycie spadku tylko przez niektórych spadkobierców albo tylko w odniesieniu do części majątku spadkowego. Postępowanie w sprawie nabycia spadku może zakończyć się już na pierwszej rozprawie, jednakże w przypadku sporu pomiędzy spadkobiercami zazwyczaj znacznie się wydłuża.

Zachęcamy do zapoznanie się z naszymi wpisami na takie tematy jak dziedziczenie jednoosobowej działalności gospodarczej oraz zarząd sukcesyjny CEIDG.

Notarialny akt poświadczenia dziedziczenia

Obok postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku, dokumentem potwierdzającym status spadkobiercy jest akt notarialny poświadczenia dziedziczenia. Koszt sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia wynosi 50 zł (taksa notarialna z 2018 roku). Aby uzyskać taki dokument, należy udać się do notariusza wraz ze wszystkimi spadkobiercami testamentowymi i ustawowymi. Co więcej, osoby te muszą być zgodne co do należnych im udziałów w majątku. W przeciwnym razie notariusz nie może wydać aktu poświadczenia dziedziczenia i konieczne jest zwrócenie się do sądu.

Notariusz odmawia sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia m.in. wówczas, gdy w stosunku do spadku został już uprzednio sporządzony akt poświadczenia dziedziczenia spadku lub zostało wydane postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, gdy w toku sporządzania protokołu dziedziczenia ujawnią się okoliczności wskazujące, że przy jego sporządzeniu nie były obecne wszystkie osoby, które mogą wchodzić w rachubę jako spadkobiercy, lub gdy okaże się, że istnieją lub istniały testamenty, które nie zostały otwarte lub ogłoszone.

Michał Walczak

Podstawa prawna: art. 925, art. 1025 k.c.; art. 669, art. 670 k.p.c.; art. 95e ustawy Prawo o notariacie.

Powrót do PYTANIA I ODPOWIEDZI

Więcej na ten temat znajdziesz w książce „Zmiana warty”. Zamów już dziś!