Czy darowizna przedsiębiorstwa wpływa na prawo do odliczenia VAT?

Zgodnie z zasadą ogólną w przypadku, gdy podatnicy odliczyli VAT z tytułu zakupu środków trwałych o znacznej wartości, a następnie środki te w krótkim czasie zbyli bez opodatkowania VAT, zobowiązani są do dokonania korekty wcześniej odliczonego VAT.

Można o tym przeczytać w odpowiedzi na pytanie: Jakie skutki podatkowe na gruncie VAT wywołuje wycofanie określonych składników z majątku firmowego przed przekazaniem go w spadku lub darowiźnie?

Każda forma zbycia przedsiębiorstwa (w tym również darowizna) jest czynnością wyłączoną z opodatkowania VAT. Naturalne jest zatem pytanie, czy brak opodatkowania darowizny przedsiębiorstwa oznacza obowiązek dokonania przez darczyńcę korekty podatku naliczonego w związku z nabyciem darowanych składników majątku.

Kwestia korekty podatku odliczonego w przypadku darowizny przedsiębiorstwa została uregulowana w sposób szczególny. Darczyńca nie jest zobowiązany do dokonywania korekty podatku, który odliczył przy nabyciu darowanych towarów i środków trwałych wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Nie dokonuje on także jednorazowej korekty podatku, tak jak następuje to w przypadku nieopodatkowanego VAT zbycia pojedynczego składnika majątku. Darczyńca nie ujmuje również przekazania przedsiębiorstwa w składanej deklaracji VAT.

Przykład:

Przedsiębiorca zakupił w styczniu 2014 roku nieruchomość użytkową o wartości 600 000 zł netto. Z tytułu zakupu nieruchomości odliczył VAT w wysokości 138 000 zł. Nieruchomość wprowadził do ewidencji środków trwałych i wykorzystywał w prowadzonej działalności. W 2017 roku przedsiębiorca zdecydował o przekazaniu w darowiźnie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w skład której wchodziła nabyta w 2014 roku nieruchomość. Darowizna zorganizowanej części przedsiębiorstwa (a więc także darowizna przedmiotowej nieruchomości) jest wyłączona z VAT, przedsiębiorca nie będzie zatem zobowiązany do dokonania korekty VAT odliczonego przy zakupie tej nieruchomości.

Obowiązki związane z korektą spoczywają natomiast na obdarowanym (nabywcy przedsiębiorstwa). Zarówno korekty jednorazowe, jak i wieloletnie (którymi objęte są m. in. środki trwałe o znacznej wartości) są kontynuowane przez obdarowanego.

Przykład:

W ramach tej samej sytuacji, co w przykładzie powyżej, obdarowany ma zamiar sprzedać nieruchomość, którą w 2017 roku otrzymał w ramach darowizny zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W związku ze zbyciem nieruchomości nie odprowadzi VAT, gdyż zastosowanie znajdzie jedno ze zwolnień przewidziane w ustawie.

Obdarowany będzie musiał zatem dokonać korekty odliczonego przez darczyńcę VAT, w stosunku: liczba miesięcy, w których nieruchomość służyła czynnościom opodatkowanym (okres od 2014 roku do momentu sprzedaży), do łącznego okresu objętego korektą, tj. 120 miesięcy.

Jak widać, darowizna przedsiębiorstwa wiąże się ze swego rodzaju następstwem (sukcesją) na gruncie podatku VAT, gdzie obdarowany wchodzi w prawa darczyńcy w zakresie korekty podatku.

Podstawa prawna: art. 551 k.c., art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, art. 91 ust. 9 ustawy o VAT.


Krzysztof Smach


Powrót do PYTANIA I ODPOWIEDZI

Inne artykuły na ten temat: