Spis treści
Umowa spółki jest podstawowym dokumentem regulującym zasady współpracy wspólników. Często strategiczne dla spółki decyzje wiążą się z koniecznością zmiany umowy spółki. Może się zdarzyć, że jeden ze wspólników zablokuje wprowadzenie modyfikacji do dotychczasowych zasad współpracy poprzez stopowanie możliwości zmiany umowy spółki. W związku z tym warto się upewnić, kto ma prawo zmienić taką umowę, zwłaszcza w sytuacji, gdy do spółki przyjmowany jest menedżer spoza rodziny.
Co do zasady, zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników, zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, zależnie od rodzaju spółki. W zależności od spółki za uchwałą w sprawie zmiany umowy powinna głosować określona większość wspólników.
Uchwały wspólników a zmiana umowy spółki osobowej
Kodeks spółek handlowych przewiduje, że w przypadku spółek osobowych (np. spółka jawna albo komandytowa) za zmianą umowy powinni głosować wszyscy wspólnicy. Zasada ta może zostać jednak zmieniona w umowie spółki, np. poprzez wskazanie określonej większości głosów niezbędnych do zmiany umowy spółki. Może się to okazać przydatne, gdy część udziałów należy do menedżera.
Zachęcamy do zapoznanie się z naszymi wpisami na takie tematy jak firma w spadku oraz dziedziczenie jednoosobowej działalności gospodarczej.
Inaczej wygląda sytuacja w przypadku spółki z o.o. i spółki akcyjnej. Co do zasady, za zmianą umowy spółki z o.o. musi zostać oddane ⅔ głosów. Wyjątek stanowi zmiana polegająca na istotnej zmianie przedmiotu jej działalności – za taką uchwałą powinno zostać oddane ¾ głosów. Do podjęcia uchwały zmieniającej statut spółki akcyjnej wymagane jest ¾ głosów. Umowa spółki z o.o. lub statut spółki akcyjnej mogą jednak przewidywać bardziej surowe zasady podejmowania uchwał.
Zwiększenie wypłat dla wspólników – czy potrzebna zmiana umowy spółki?
W przypadku, gdy planowana zmiana umowy spółki z o.o. albo statutu spółki akcyjnej ma na celu zwiększenie świadczeń wspólników albo uszczuplenie praw przyznanych im osobiście, zmiana taka wymaga zgody wszystkich wspólników albo akcjonariuszy, których dotyczy (np. wprowadzenie do umowy spółki obowiązku wniesienia dopłat).
To, czy w konkretnej sytuacji wspólnik może skutecznie zablokować zmianę umowy spółki, zależy zatem od rodzaju spółki oraz od tego, w jaki sposób skonstruowana została jej umowa. Może się zdarzyć, że w jednej spółce wspólnik posiadający 10% udziałów będzie w stanie zablokować zmianę umowy spółki, natomiast w innej wspólnik posiadający nawet 90% udziałów nie będzie w stanie narzucić swojej woli.
Czy można zablokować niekorzystną zmianę umowy – Przykład:
Menedżer A posiada udziały, które dają mu 30% głosów w ABC spółka z o.o. Umowa spółki nie przewiduje żadnej szczególnej większości do zmiany umowy spółki. Oznacza to, że pozostali wspólnicy mogą dokonać zmiany umowy spółki bez zgody A. Wyjątkiem będzie w tej sytuacji zmiana umowy spółki poprzez dokonanie istotnej zmiany przedmiotu działalności. Za taką zmianą musi być oddane ¾ głosów, a zatem bez głosów A zmiana nie będzie możliwa.
Gdyby umowa spółki stanowiła, że za jej zmianą powinni głosować jednomyślnie wszyscy wspólnicy, A mógłby skutecznie zablokować możliwość dokonania zmiany umowy spółki, nawet gdyby miał mniej niż 30% głosów.
W takiej sytuacji warto przyznać wspólnikom szczególne uprawnienia osobiste, np. dla zabezpieczenia interesów wspólników – członków rodziny. Powszechnie wprowadza się takie uprawnienie do powołania lub odwołania członka zarządu. Dzięki temu można skuteczniej kontrolować zarządzanie spółką.
Przed zawarciem umowy spółki warto więc przygotować listę kluczowych decyzji (takich jak np. zmiana umowy spółki) i zastanowić się, które z tych spraw powinny wymagać zgody wszystkich wspólników. Odpowiednie sformułowanie umowy spółki pozwala bowiem na zachowanie nad nią kontroli. Warto też zastanowić się nad sporządzeniem odrębnego porozumienia wspólników, które może regulować wiele szczegółowych zasad współpracy wspólników.
Podstawa prawna: art. 9, art. 246, art. 415 k.s.h.
Martyna Kunke
Powrót do PYTANIA I ODPOWIEDZI
